Çemen Otu
Latince Adı: Trigomella foenum
Almanca Adı: Bockshornklee
Diğer İsimleri: Boy otu, Buy otu.
Bilinen Bileşimleri: Çok keskin kokulu olan çemen otu tohumları, yüzde 30’a varan oranda yapışkan bitki sıvısı, uçucu ve sabit yağlar, trigonellin, kolin, kumarin adlı maddeleri içerir. Yüzde 25 protein, flavon apigenin, flavonol, luteolin (glikozitleri) ve yamogenin başına furostanol glikozitleri drogun acılığını verir.
Özellikleri:
Güney Avrupa ve Akdeniz havzasında yetişir. 60 ile 100 santimetreye kadar uzayabilen çemen otunun olgun tohumları, tedavi için kullanılır. Bitkinin tohumu 3-5 milimetre uzunlukta, kırmızı veya esmer renkli, kokusuz ve hoş olmayan tattadır.
Bol güneşli yerleri, suyu iyi akıntılı, bitek ve alkalik toprakları seven çemen otu, bazı ülkelerde baharat olarak kullanılır.
Bizdeki başlıca kullanım alanı, pastırma imalatıdır. Bazı yerlerde çemen otunun yaprakları salatalara eklenip çiğ olarak yendiği gibi, haşlanarak sebze olarak da tüketilir.
Önerilen Hastalıklar:
Çemen otu, besleyici, lezzet düzeltici, balgam söktürücü, süt artırıcı özelliktedir. Diyabet, dizanteri, diyare, kronik öksürük, karaciğer, dalak büyümesi, iştahsızlıktan oluşan hazımsızlık ve gastrit gibi hastalıklara karşı etkilidir.
Çemen otu, sıcaklık bakımından ikinci, kuruluk bakımından birinci derecededir. Öksürüğü hafifletir ve göğsü yumuşatır. Boğaz ağrılarını hafifletir. Cinsel gücü artırıcı etkisi vardır.
Süt veren annelerde, sütü artırır. Hastalık sonralarında bedeni güçlendirir. Kadınların adet dönemlerini rahat atlatmaların sağlar. Tümörler ve akciğer hastalıklarına faydalıdır.
Peygamber Efendimizden (sav) zikredildiğinde göre, Mekke’de Sa’d ibn-i Ebi Vakkas’ı ziyaret etmiş ve: “Ona doktor çağırın” demişti. Haris İbn-i Kelede çağrıldı, Sad’e baktı ve: “Önemli bir şeyi yok, ona çemen verin” dedi.
Kasım İbn-i Abdurrahman’dan zikredildiğine göre Kasım şöyle demiştir: “Peygamber Efendimiz buyurdu ki: ‘Boy otuyla tedavi olunuz.'”
Kullanım Şekli ve Dozu:
Sonbaharda olgunlaştıkları zaman toplanan çemen otu tohumlarından 1,5 tatlı kaşığı 1 bardak sıcak suya konulup 10 dakika süreyle kaynatılır.
Elde edilen çaydan günde 3 kez birer bardak içilir. Tohumları ezilen çemen otu toz haline getirilir. Biraz suyla karıştırılıp, lapа yapılır. Hazırlanan karışım, yara çıbanlara dıştan sürülür. Suyla haşlanıp içildiği zaman boğazı yumuşatır. Haşlama suyuyla saçlar yıkanırsa dalgalı ve kıvırcık hale gelir.
Saçtaki kepeklenmeyi önler. Kadınlar kaynatılan çemen otu suyuna otururlarsa, rahim ağrısına karşı fayda görür.
Öğütülmüş tohumu mutfakta baharat karışımı olarak, turşularında, çorbalarda, salatalar, güveçler, soslar ve etlerde kullanılır.
Yan Etkileri: Bilinen ciddi bir yan etkisi yoktur.
