Badem
Latince Adı: Prunus dulcis
Almanca Adı: Süser mandel
Diğer İsimleri: Bayam, Payam.
Bilinen Bileşimleri: Ayrıca albüminli maddeler, şekerler, emülsin ve E vitamini içerir. Acı badem bu sayılanlara ek olarak hidrosiyanik asit içerdiğinden hafif zehirlidir. Bademin içeriğinde bol miktarda protein, kalsiyum ve demir bulunur.
Özellikleri:
Bademin anavatanı Çin ve Orta Asya’dır. Asya ile Avrupa arasındaki İpek yolunda bademin seyyahlar tarafından yendiği bilinmektedir. Seyyahlar bademi bu yol vasıtasıyla Yunanistan, Türkiye ve Orta Doğuya getirilmişlerdir. Türkiye’de Ege ve Akdeniz bölgelerinde ziraatı yapılmaktadır. Mart ve nisan aylarında çiçekler açan bademin, tatlı ve acı olmak üzere iki türlü ağacı vardır. Botanik açıdan kiraz, erik ve şeftali ile aynı familyada yer almaktadır. Çiçek tomurcuklarının kışa dayanıklılığı, şeftali çiçek tomurcuklarından daha azdır. Uzun yıllardır Akdeniz kıyılarında özellikle İspanya ve İtalya’da badem yetiştiriciliği yapılmaktadır. Ülkemizde kış soğuklarının fazla olduğu yerlerde ekonomik olarak badem yetiştiriciliği yapılamaz. 10 metreye kadar boylanabilen şeftaliden daha uzun ömürlü olan ağaç, çiçekliyken önce beyaz sonra açık pembe renkli görünür ve sonra yapraklanarak yeşile döner, ilkbaharın sonuna doğru ağaçta üzeri tüylü, yeşil renkli, çağla denilen meyveler görünür. Ağustos-Eylül aylarında taş çekirdek biçimini alan bu meyvelerin sert kabuğu içinde, bir ucu sivri, öteki ucu yassı ve geniş olan bir tohum meydana gelir. Bu tohuma “badem” ya da “badem içi” adı verilir.
Önerilen Hastalıklar
Kabızlığı giderir. Hastalıktan sonraki nekahet döneminde organizmayı güçlendirir. Böbrek mesane ve tenasül yollarındaki iltihapları giderir. Baş ağrısı, karaciğer ve böbrek ağrılarını hafifletir. Sulandırılıp içilirse özellikle çocuklarda müshil etkisi gösterir. Yaraları iyileştirici özellikleri vardır. Güneş yanıklarında rahatlatıcı olur. Yumurtayla karıştırılıp da, basur memelerine sürülecek olursa, ağrı ve yanmaları giderir.
Göğsü ve akciğeri hastalıklardan temizler. Acı badem, karaciğerin, böbreğin, dalağın gözeneklerini açar ve idrar yaptırır. Acılığı ne kadar çoksa, kuvveti de o kadar fazla olur. Bedeni ve zihni yorgunluğu giderir. Hamilelerin zayıf düşmemesini sağlar. B vitaminleri ve proteini ile sinirleri dinlendirir, yenilenmelerini sağlar. Hastalıklar sonrasında nekahet devresini kısaltır. Sütle birlikte tüketilirse mideyi kuvvetlendirir. Bademler ağızda çok iyi çiğnenmelidir.
Badem Yağı: Günde 1 tatlı kaşığı içilirse, bağırsakları yumuşatır. Böbrek taşlarını yağlandırıp, kayganlık sağlayarak, çabuk ve ağrısız düşmesini sağlar. Cildi yumuşatır, saçların beslenmesini sağlar. Saçların diplerine sürülerek kullanılır. Tatlı badem yağı, eşit miktarda bal veya pekmezle karıştırılıp kabuz olan bebeklere 4-5 saat arayla 2 çay kaşığı müshil olarak verilir.
Yan Etkileri: Acı bademin de bazı tıbbi etkileri bulunmakla birlikte, aşırı kullanımı zehirlenmelere yol açar.
